Tiểu sử Cố_Luân_Ung_Mục_Trưởng_Công_chúa

Cố Luân Ung Mục Trưởng Công chúa nguyên danh là Nhã Đồ (雅图), sinh vào giờ Ngọ, ngày 8 tháng Giêng (âm lịch), năm Thiên Thông thứ 3 (1629). Sơ phong Cố Luân Công chúa.

Bà là chị cả trong 4 người con của Hiếu Trang Văn Hoàng Hậu, trên Thục Tuệ Trưởng Công chúa, Đoan Hiến Trưởng Công chúa và Thuận Trị Đế.

Năm Thiên Thông thứ 7 (1633), bà được hứa gả cho anh họ Bật Nhĩ Tháp Cáp Nhĩ (弼爾塔哈爾) - con trai thứ hai của Khoa Nhĩ Thấm Trác Lễ Khắc Đồ Thân Vương Ngô Khắc Thiện (anh trai của Hiếu Trang Văn Hoàng Hậu, cũng là cậu ruột của Công chúa).

Năm Sùng Đức thứ 6 (1641), năm 13 tuổi, bà xuất giá.

Năm Thuận Trị thứ 13 (1656), bà quay lại Kinh sư. 1 năm sau (1657), 15 tháng 2, bà được tiến phong tước hiệu Cố Luân Trưởng Công chúa (固倫長公主).

Năm Thuận Trị thứ 16 (1659), vào ngày 24 tháng 12, Thuận Trị Đế chiếu phong bà là Hưng Bình Trưởng Công chúa (兴平长公主), sau đó đổi thành Ung Mục Trưởng Công chúa (雍穆长公主). Hồ sơ nội cung còn gọi bà là "Phỉ Quý Cố Luân Công chúa"

Năm Khang Hy thứ 2 (1663), ngày 14 tháng 9, "Phí Dương Cổ đẳng vi ngoại phiên cống mã hành thưởng đích đề bản" ghi chép lại:

“畢勒塔哈爾額駙之斐貴固倫公主來貢十八匹馬，兩匹亮甲馬及十六匹官用披甲馬，擬賜各五十兩之銀茶桶一盆一，緞三十，染貂皮六，獺皮六，漆𩣑一，股子皮坐𩣑一，茶四竹簍

.

Tất Lặc Tháp Cáp Nhĩ ngạch phụ chi Phỉ Quý Cố Luân Công chúa lai cống 18 thất mã, 2 thất lượng giáp mã cập 16 thất quan dụng phi giáp mã, nghĩ tứ các 50 lượng chi ngân trà dũng nhất bồn nhất, gấm 30, nhiễm điêu bì 6, thát bì 6, tất yên 1, cổ tử bì tọa yên 1, trà tứ trúc lâu.

”

Năm Khang Hy thứ 5 (1666), ngày 8 tháng 11, "Lý Phiên Viện Thượng Thư Khách Lan Đồ đẳng đề nghị Khoa Nhĩ Thấm Trác Lý Khắc Đồ Thân Vương bệnh cố do kỳ tử Tất Lặc Tháp Cáp Nhĩ thừa tập bản" xưng:

“科爾沁和碩卓哩克圖親王病逝後，身後留有持托諾黑公之爵的長子，貴為固倫額駙的二子，還有不爭爵位的三子及四子.

.

"Khoa Nhĩ Thấm Hòa thạc Trác Lý Khắc Đồ Thân vương bệnh thệ hậu, thân hậu lưu hữu trì Thác Nặc Hắc Công chi tước đích trường tử, quý vi Cố Luân Ngạch phò đích nhị tử, hoàn hữu bất tranh tước vị đích tam tử cập tứ tử."

”


Lý Phiên Viện thẳng thắng tấu:

“臣我等議，托諾黑公雖年長，弟畢勒塔噶爾賜給了固倫公主，是為固倫額駙，故襲王爵居首

.

Thần ngã đẳng nghị, Thác Nặc Hắc Công tuy niên trường, đệ Tất Lặc Tháp Cáp Nhĩ tứ cấp liễu Cố Luân Công chúa, thị vi Cố Luân Ngạch phò, cố tập vương tước cư thủ.

”

Các hồ sơ được khai quật chỉ ra rằng, vào năm Khang Hy thứ 17 (1678), ngày 18 tháng 3, Cố Luân Ung Mục Trưởng Công chúa khứ thế năm 50 tuổi; vào khoảng đầu tháng Tư, kinh sư nhận được tin, nào ngày 11, Khang Hy Đế tiện khiến quan trí tế [1]. Tuy nhiên theo "Thanh thực lục" ghi chép lại, Công chúa đã qua đời vào ngày 11 tháng 4. Không biết là vì ngày mất của Công chúa trùng ngày sinh của Khang Hy Đế mà sửa lại, hay chỉ là một sai lầm.

Căn cứ theo "Thanh hoàng thất tứ phổ", Hoàng Đế đích cô mẫu phong là "Đại Trưởng Công chúa". Cố Luân Ung Mục Công chúa đúng là cô mẫu của Khang Hy Đế, đáng ra Khang Hy Đế phải xưng là "Đại Trưởng Công chúa".

Tuy nhiên, theo những văn bản được khai quật được về Cố Luân Ung Mục Công chúa, Khang Hy Đế không gọi bà là "Đại Trưởng Công chúa", mà chỉ được gọi là "Trưởng Công chúa". Có thể thấy rằng, "Đại Trưởng Công chúa" vừa nói vẫn cần nghiên cứu thêm.